Przymru?onym okiem. Rado?? czytania satyryków

Pi?tna?cie esejów, sk?adaj?cych si? na t? ksi??k? ma prezentowa? pi?tnastu niebanalnych twórców (pocz?wszy od dwudziestolecia mi?dzywojennego po dzi? dzie?), a zatem i ró?ne rodzaje humoru. Pojawi? si? tu znakomici przedstawiciele piosenki humorystycznej (Hemar) i aluzyjnej (M?ynarski), mistrzowie s?owa (Przybora), skrótu (Sztaudynger) i felietonu (Grodzie?ska), ale znajdzie si? równie? miejsce dla autorów, którzy z twórczo?ci? rozrywkow? pozostawali zwykle na drugim planie – satyr? lingwistyczn? reprezentuje Marek Piechota, Jan Brzechwa przedstawiony jest od strony satyry zaanga?owanej, a Marcin Wolski – kojarzony niemal wy??cznie z tekstami agitacyjnymi i u?ytkowymi – jako ciekawy humorysta. Powróc? arty?ci znani, cho? niekoniecznie dzi?ki dzia?alno?ci satyrycznej (Tadeusz Ró?ewicz) i zapomniani – Marian Za?ucki – mistrz obserwacji, Andrzej Waligórski – autor piosenek przechodz?cych do obiegu anonimowego. Przegl?du gatunków dope?ni? natomiast recyclingowe wierszyki Artura Andrusa i poetyckie utwory Andrzeja Poniedzielskiego, czarny humor Macieja Zembatego czy kraina wyobra?ni kabaretowej W?adys?awa Sikory. Zestaw szkiców oczywi?cie nie jest kompletny: brakuje Bara?czaka, Tuwima, Leca, Laskowika. Mo?na by pokusi? si? o przedstawienie Ga?czy?skiego, Swinarskiego, Jurandota, Minkiewicza, Kleyffa, Górskiego, Os?ki, Samozwaniec, Marianowicza, Dymnego, Mro?ka czy Kerna, brakuje Olgi Lipi?skiej, któr? raczej kojarzymy jako re?yserk? i realizatork? telewizyjn?, a nie autork? tekstów wielu piosenek i dialogów do jej autorskiego Kabaretu. Nie ma Marii Czubaszek, która w ostatnich latach sta?a si? niemal satyryczn? celebrytk? (po b?yskotliwym wyst?pie w serialu improwizowanym Spadkobiercy, a tak?e za spraw? Artura Andrusa i wydawnictwa Prószy?ski i S-ka). Przy doborze nazwisk kierowa?am si? przede wszystkim ch?ci? prezentacji ró?nych odmian satyry, ale i wyra?nymi zwi?zkami mi?dzy pewnymi rodzajami twórczo?ci humorystycznej. Oczywi?cie lista pomini?tych jest na tyle d?uga, ?e warto by pokusi? si? o kolejne tomy. W tej publikacji przyj?ty zosta? uk?ad alfabetyczny. Intertekstualne relacje stanowi? bowiem rodzaj siatki – o ile Wojciech M?ynarski czerpa? inspiracj? z Hemara, o tyle ju? w dzia?alno?ci Andrzeja Poniedzielskiego wida? wp?ywy Harrymanna przefiltrowane przez spojrzenie M?ynarskiego i Przybory. Sikora w konstruowaniu kabaretowego ?wiata odwo?uje si? do Starszego Pana B i Mariana Za?uckiego, ale kieruje si? równie? ku nonsensowi lingwistów. Tak, ?e uk?ad chronologiczny nie zapewni?by po??danej przejrzysto?ci. Nie ma tu równie? biografizowania: informacje ?yciorysowe znale?? mo?na stosunkowo ?atwo, a nie przydaj? si? one w eksponowaniu tego, co interesuje mnie w tomie najbardziej: sedna humoru. Artur Andrus. Poszukiwacz absurdów codzienno?ci Jan Brzechwa. Kpiarz i pragmatyk Stefania Grodzie?ska. Pierwsza Dama Ró?nych Rzeczy Marian Hemar. Humorysta mimo woli Wojciech M?ynarski. Tek?ciarz Marek Piechota. Satyra erudycyjna Andrzej Poniedzielski. Poeta s?owa i smutku Jeremi Przybora. Lirycysta Tadeusz Ró?ewicz. Bez u?miechów W?adys?aw Sikora. Dalajlama kabaretu Jan Sztaudynger. W skrócie Andrzej Waligórski. Literacki karnawalista Marcin Wolski. Liryczny Rewers Nadredaktora